Mówiąc “niezłe jaja” możemy mieć na uwadze albo wielki ubaw albo wyjątkowo duży okaz jajka. Jaja stanowią jeden z podstawowych produktów żywieniowych człowieka i stosowane są od zarania dziejów. Dostarczają wiele niezbędnych wartości, są łatwo dostępne i stosunkowo niedrogie. Na co jednak zwracać uwagę przy ich kupnie, dlaczego są smaczne i czy lepsze są jaja kupione na wsi?

Rodzaje jaj i dane z etykiet

Jaja występują w różnych rozmiarach, w zależności przede wszystkim od stworzenie, jakie zajęło się ich “produkcją”. Na rynku wyróżniamy wiele rodzajów jaj, ale to co sprawia nam – konsumentom – największą trudność to odczytywanie specyficznych wartości, wskazanych na etykietach. W sklepach znajdziemy jaja w rozmiarach od S do XL i tak odznaczony rozmiar oznacza po prostu wagę samego jajka. S wyznacza te, ważące do 53g, M do 63g, L do 73g, natomiast XL to jaja powyżej 73g. Ta jednak odnosi się do jaj kurzych. Tymczasem w handlu spożywczym rozróżniamy cztery podstawowe rodzaje jaj. Jaja kurze są najbardziej popularne, spożywane przez nas najczęściej w formie “na twardo” lub “na miękko” bądź też w formie smacznej jajecznicy. W sklepach możemy się natknąć również na jaja kury zielononóżki, czyli kury hodowanej od 100 lat, obecnie zagrożonej wyginięciem. Szczególnym walorem jaj od kury zielononóżki jest to, że ma w sobie 30% mniej cholesterolu niż jajo tradycyjne. Wyróżnia się też jaja gęsie, zazwyczaj dostępne online. Są większe od kurzych, a ich skorupka jest twarda. Wyróżniają się oleistością, większą ilością tłuszczu, są też ciężkostrawne, za to bardziej pożywne. Bardzo często spotkać można za to jaja przepiórcze, czyli malutkie jajka, pokryte brązowymi plamkami. Są zdrowe, zawierając mniej tłuszczu i cholesterolu od jaj kurzych i można je przechowywać w lodówce nawet do 3 miesięcy. Na końcu wyróżniamy jaja strusie, o wadze ok 1,5 kg. Są one jednak dostępne jedynie w specjalnych hodowlach. W niektórych miejscach możemy się również natknąć na jaja kaczki, perliczki czy indyka.

Kupując jaja, najczęściej spotkamy się z określeniami od 0 do 3. Cyfry te oznaczają sposób chowu kur, od których pochodzą jajką. 0 oznacza chów ekologiczny, czyli kur karmionych naturalnie, które mają swobodny wybieg. Oznaczenie 1 oznacza chów wolnowybiegowy (kury niosą się na grzędach, lecz mają swobodny dostęp do wybiegu). 2 określa się chów ściółkowy, w którym kury trzymane są w budynkach hodowlanych. Chów oznaczony 3 oznacza chów klatkowy, czyli taki, w którym kury trzymane są w ciasnym zamknięciu. Dodatkowo jaja oznacza się też klasą, która przede wszystkim określa ich świeżość. Klasa A wskaże nam, że jajko jest świeże, a jego żółtko płynne, klasa a-ekstra oznacza jaja najświeższe (do 7 dni od pakowania). Klasa B oznacza jaja nieco gorszej jakości, ale nadal jadalna, natomiast klasa C to jaja, które nie nadają się do sprzedaży detalicznej.

Walory zdrowotne jaj

Jedzenie jaj jest zdrowe i zapewnia nam niezbędne składniki odżywcze, chociaż spożywanie ich w nadmiarze może nam zaszkodzić. Każdy składnik jaja ma swoje walory. Żółtko wpływa na poziom tzw. “dobrego cholesterolu” w organizmie, gdyż zawiera lecytynę. Poza tym chroni nasz wzrok, dostarcza witamin tj. wit E (odpowiedzialnej za zdrową skórę), B i PP (wpływającą na układ nerwowy) oraz poprawia koncentrację i pamięć. Białko jest przede wszystkim źródłem aminokwasów, które odpowiadają za prawidłową budowę mięśni. Do tego białko ma mało kalorii i tłuszczu oraz zawiera sód, który nie pozwala nam się odwodnić oraz wpływa na prawidłowe ciśnienie. Ciekawostką może być fakt, że jadalna pozostaje także skorupka jaj. Jest to niezastąpione źródło wapnia, cynku, fluoru czy żelaza. Skorupkę należy wyparzyć we wrzątku i rozdrobnić i można dodać ją do posiłku. Wówczas wzmocni nasze włosy i paznokcie, uchroni przed chorobą dziąseł czy uleczy katar.

Kupione w sklepie czy na wsi

Eksperci wskazują, że jaja zakupione na wsi niekonieczne są bardziej zdrowe i wartościowe od tych, jakie kupimy w sklepie. Prowadzone na świecie badania wykazały, że sposób samej hodowli kur nie ma wpływu na wartość odżywczą czy smak jaj. Na ten ostatni wpływ ma za to rodzaj paszy stosowanej do karmienia. Kupując jaja ze wsi, nie wiemy nic o warunkach, w jakich kura zniosła jajo oraz czym żywiła się na podwórku. Ponadto bazujemy jedynie na słowie rolnika, nie mając potwierdzenia co do tego, kiedy jajo zostało zniesione i w jakich warunkach przebywało. Zatem zakupione na wsi jaja mogą być mniej świeże i “gorsze” od tych sklepowych. Jak wspomniano, jaja dostępne w sklepie mają oznaczenia określające ich wartości.

Jeśli jednak jesteś zwolennikiem naturalizmu lub masz sentyment do dzieciństwa u dziadków na wsi, możesz kupować jaja bezpośrednio od takich osób. Jaja są tez szeroko dostępne w sklepach czy supermarketach. W dobie epidemii i zamknięcia możemy też kupić jaja kurze z dostawą do domu. Jest to opcja niezwykle wygodna, gdyż nie ryzykujesz, że swoją niezdarnością zbijesz je po drodze do domu. Dostępne są również jaja przepiórcze w sklepie online. Jakąkolwiek jednak formę wybierzesz, pamiętaj, że samo spożywanie jaj jest bardzo korzystne.